ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ»:
ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ – ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ – ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Ι. Η ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΡΕΥΝΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ: www.kenef.phil.uoi.gr

Ἀπὸ τὸν Ἰούλιο τοῦ 2004 ἕως τὴν Ἄνοιξη τοῦ 2007 τὸ Ἐργαστήριο Ἐρευνῶν Νεοελληνικῆς Φιλοσοφίας ὑλοποίησε στὰ πλαίσια τῆς Πρόσκλησης 65 του Μέτρου 1.3. «Τεκμηρίωση, Ἀξιοποίηση καὶ Ἀνάδειξη τοῦ Ἑλληνικοῦ Πολιτισμοῦ, τοῦ Επιχειρησιακοῦ Προγράμματος «Κοινωνία τῆς Πληροφορίας» τὸ ἔργο «Ἀνάπτυξη ὁλοκληρωμένων πρωτογενῶν ψηφιακῶν συλλογῶν ἱστορικοφιλοσοφικοῦ περιεχομένου καὶ διαδικτυακή τους προβολή: “Ἑλληνομουσεῖον”» (Προϋπολογισμὸς 300.000 Εὐρώ).

Τελικὸς δικαιοῦχος τοῦ Ἔργου, τὸ ὁποῖο συγχρηματοδοτήθηκε ἀπὸ τὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση καὶ τὸ Ὑπουργεῖο Οἰκονομικῶν [κατὰ 75% ἀπὸ τὸ ΕΤΠΑ (Εὐρωπαϊκὸ Ταμεῖο Περιφερειακῆς Ἀνάπτυξης) καὶ κατὰ 25% ἀπὸ τὸ Ὑπουργεῖο Οἰκονομικῶν (ἀπὸ ἐθνικοὺς πόρους)] ἦταν τὸ Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων, τὸ ὁποῖο ἐγγυᾶται τὴ βιωσιμότητά του καὶ παρέχει τὴν ἀπαραίτητη τεχνικὴ ὑποστήριξη γιὰ τὴ λειτουργία τῆς Ἱστοσελίδας τοῦ Ἐργαστηρίου.

Ἡ σύνθετη καὶ δυναμικὴ Βάση δεδομένων καὶ μεταδεδομένων, καθὼς καὶ ἡ Ψηφιακὴ Βιβλιοθήκη συνιστοῦν ἀποτελέσματα τῆς ὑλοποίησης τοῦ Ἔργου. Τὸ ἔργο, ὅσον ἀφορᾶ τὴν ψηφιοποίηση καὶ τὴν τεκμηρίωση, πραγματοποιήθηκε μὲ «ἴδια μέσα» καὶ τηρήθηκαν οἱ προβλεπόμενοι κανόνες δημοσιότητας.

Τὴν ἐπιστημονικὴ εὐθύνη γιὰ τὴν ὑλοποίηση τοῦ Προγράμματος (Ἰούλιος 2004 - Ἄνοιξη 2007) εἶχε ὁ Ἀναπληρωτὴς Καθηγητὴς Φιλοσοφίας τοῦ Τομέα Φιλοσοφίας (καὶ Διευθυντὴς τοῦ Ἐργαστηρίου Νεοελληνικῆς Φιλοσοφίας) Κωνσταντῖνος Θ. Πέτσιος, ὁ ὁποῖος συνέταξε τὰ ἐπιμέρους ἱστορικοφιλοσοφικὰ κείμενα, συνέθεσε τὴν ἐργοβιογραφικὴ - φιλολογικὴ καὶ παλαιογραφικὴ τεκμηρίωση τοῦ ψηφιοποιημένου ὑλικοῦ καὶ ὑπέδειξε τὴν ἀκολουθητέα μεθοδολογία. Στὴν ἱστορικοφιλοσοφικὴ τεκμηρίωση συνεργάσθηκε ὁ Καθηγητὴς Παναγιώτης Νοῦτσος, ἐνῶ προβλέπεται ἡ συμμετοχὴ καὶ ἄλλων συναδέλφων καὶ ἐξειδικευμένων ἐρευνητῶν.

Ἡ ἀρχιτεκτονικὴ γιὰ τὸν σχηματισμὸ τῆς Bάσης καταχώρησης τῶν δεδομένων καὶ τῶν μεταδεδομένων καὶ τὴ μορφὴ τῆς διαδικτυακῆς τους προβολῆς σχεδιάσθηκε ἀπὸ τὸν Ἀναπληρωτὴ Καθηγητὴ Φιλοσοφίας Κωνσταντῖνο Θ. Πέτσιο. Στὸ Πρόγραμμα ἀξιοποιήθηκαν, μετὰ ἀπὸ σχετικὲς «προσκλήσεις ἐνδιαφέροντος», συνολικῶς 26 ἄτομα, σὲ διαφορετικὲς περιόδους, οἱ περισσότεροι ἐκ τῶν ὁποίων ὑπῆρξαν (ἢ ἐξακολουθοῦν νὰ εἶναι) μεταπτυχιακοὶ φοιτητὲς τοῦ Τομέα Φιλοσοφίας, τοῦ Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικῆς καὶ Ψυχολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Ἰωαννίνων.

Στὴν Ἱστοσελίδα τοῦ Ἐργαστηρίου προβάλλονται 35.000 περίπου ἐργοβιογραφικὲς καὶ βιβλιογραφικὲς ἐγγραφές, ποὺ συνοδεύονται ἀπὸ μία πυκνὴ δέσμη ἱστορικοφιλοσοφικῆς – φιλολογικῆς καὶ παλαιογραφικῆς τεκμηρίωσης, στοιχεῖα γιὰ 12.500 συγγραφεῖς καὶ πάνω ἀπὸ 150.000 ψηφιοποιημένες σελίδες παλαίτυπων κειμένων καὶ ἄρθρων (σὲ μορφὴ .pdf). Ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς ἐγγραφῶν (ποὺ συνεχῶς διευρύνεται) συνοδεύεται ἀπὸ ψηφιοποιημένα τεκμήρια (σὲ μορφὴ .pdf), τὰ ὁποῖα διατίθενται δωρεάν. Ἡ ἔνδειξη «ψηφιακὴ μορφὴ» (μὲ ἔντονο χρῶμα) βρίσκεται στὸ τέλος κάθε ἠλεκτρονικῆς καρτέλας.

Τὰ παλαίτυπα κείμενα καὶ τὰ ἄρθρα ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν Ψηφιακὴ Βιβλιοθήκη εἶναι εὔκολα προσβάσιμα, χάρη στὴν κατάλληλη ἐπεξεργασία. Κάθε κείμενο συνοδεύεται ἀπὸ ἀναλυτικὰ Περιεχόμενα, τὰ ὁποῖα πληκτρολογήθηκαν, ἔτσι ὥστε ἡ μελέτη τους νὰ καθίσταται εὐχερέστερη γιὰ τοὺς ἐρευνητές.

Τὰ δεδομένα καὶ τὰ μεταδεδομένα, τὰ ὁποῖα συνεχῶς ἐμπλουτίζονται, ἔχουν καταχωρηθεῖ σὲ μία σύνθετη δυναμικὴ βάση, ἡ ὁποία εἶναι φιλικὴ στὸν χρήστη (τὸν ἐξειδικευμένο ἐρευνητή, τὸν ἐνημερωμένο πολίτη, τὸν σπουδαστὴ ἢ τὸν φοιτητή), ἀφοῦ ἑδράζεται σὲ μία ἀρχιτεκτονική, ἡ ὁποία ἐνσωματώνει μὲ συστηματικὸ τρόπο τὸν πλοῦτο τῶν γνώσεων (καὶ ὄχι ἁπλῶς τῆς πληροφορίας) σὲ ἕνα σύνολο, στὸ ὁποῖο ἡ πρόσβαση καθίσταται ἰδιαίτερα εὐχερὴς ἕνεκα τῶν πολλαπλῶν δυνατοτήτων «ἀναζήτησης», χωρὶς κανέναν περιορισμὸ στὴν οἰκείωση τοῦ περιεχομένου.

Γιὰ ἕναν μεγάλο ἀριθμὸ τεκμηρίων ὁ ἐπισκέπτης ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ διαβάσει τὰ Περιεχόμενα, τὶς Περιλήψεις, κυρίως στὰ ἀγγλικά, ἀλλὰ καὶ ἑλληνικὲς Περιλήψεις ξενόγλωσσων κειμένων, ποὺ ἔχουν πληκτρολογηθεῖ σὲ πολυτονικὴ σειρὰ Palatino Linotype/ Unicode−UTF 8), ἔτσι ὥστε νὰ εἶναι δυνατὴ καὶ ἡ ἀναζήτησή τους μὲ λέξεις-κλειδιά.

IΙ. ΓΛΩΣΣΑ

Λόγω τῆς φύσης τῶν τεκμηρίων, τὰ κείμενα καταχωρήθηκαν στὴ Βάση καὶ προβλήθηκαν στὸ Διαδίκτυο σὲ πολυτονικὴ μορφὴ (μὲ τὴ γραμματοσειρὰ Palatino Linotype/Unicode−UTF 8), γεγονὸς ποὺ μεγιστοποίησε τὶς δυσκολίες τῆς Ἐρευνητικῆς Ὁμάδας τοῦ Ἐργαστηρίου, ἀφοῦ γιὰ πρώτη φορὰ φαίνεται νὰ συντελεῖται ἀνάλογο ἐγχείρημα, θεωρήσαμε ὅμως τὴν παροῦσα μορφὴ ὡς ἐπιβεβλημένη, γιὰ νὰ μετοχετευθεῖ ἡ ἱστορικότητα τῆς γλωσσικῆς ἀποτύπωσης τοῦ νεοελληνικοῦ στοχασμοῦ. Ἡ δωρεὰν πρόσβαση στὸ περιεχόμενο τῆς Ἱστοσελίδας διευκολύνεται ἀπὸ μία πολυεδρική, ἀλλὰ ταυτόχρονα φιλικὴ στὸν χρήστη, «ἀναζήτηση», στὴν ὁποία οἱ αἰτούμενες πληροφορίες εἶναι δυνατὸν νὰ εἶναι γραμμένες στὸ πολυτονικὸ καὶ στὸ μονοτονικὸ σύστημα καὶ φυσικὰ σὲ ὅλες τὶς εὐρωπαϊκὲς γλῶσσες.

ΙΙΙ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Στὴ συνεχῶς διευρυνόμενη βάση δεδομένων καὶ μεταδεδομένων ἐμπεριέχεται κυρίως ὅ,τι ἀναφέρεται στὴ Νεοελληνικὴ Φιλοσοφία, καταβλήθηκε ὅμως προσπάθεια νὰ ἀναδειχθοῦν καὶ τὰ μεθόρια πεδία τῆς Κοινωνιολογίας, τῆς Παιδαγωγικῆς, τῆς Ψυχολογίας, τῆς Θεολογίας, τῆς Κοινωνικῆς Ἀνθρωπολογίας, τῆς Ἱστορίας, τῆς Γλωσσολογίας καὶ τῶν Φυσικῶν Ἐπιστημῶν. Ἡ πολυεδρικὴ καὶ διαβαθμισμένη «ἀναζήτηση» («ἁπλῆ», «προχωρημένη», «σύνθετη») καὶ ἐπιπλέον ὁ προσανατολισμὸς σὲ ἐπιμέρους θεματικὲς ἑνότητες προσφέρει περαιτέρω δυνατότητες γιὰ τὴν πρόσκτηση τῶν ζητουμένων.

IV. ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ – ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ

Ὑπάρχει δυνατότητα ἀναζήτησης πληροφοριῶν σὲ τρία ἐπίπεδα:

1. Ἁπλῆ Ἀναζήτηση.
2. Προχωρημένη Ἀναζήτηση.
3. Σύνθετη Ἀναζήτηση

1. Ἁπλῆ Ἀναζήτηση:

Γιὰ τὰ φυσικὰ πρόσωπα:

Πληκτρολογῆστε τὸ ἐπώνυμο τοῦ φυσικοῦ προσώπου ἢ τὸ πλῆρες ὀνοματεπώνυμο [πρῶτα τὸ ἐπώνυμο, μετὰ κόμμα (,) ἀφῆστε ἕνα κενὸ καὶ στὴ συνέχεια τὸ ὄνομα]. Ὑπάρχει ἡ δυνατότητα εὕρεσης ἐναλλακτικοῦ ἐπωνύμου, π.χ. Βούλγαρις, Εὐγένιος // Βούλγαρις // Βούλγαρης // Voulgaris - Musschenbroek // Μουσχεμβροέκιος - Νοῦτσος // Noutsos-Πέτσιος // Petsios - Ψημμένος // Psimmenos - Hegel // Χέγκελ - Gramsci // Γκράμσι.
Στὰ ἀποτελέσματα τῆς ἀναζήτησης φυσικοῦ προσώπου προβάλλονται ἀρχικῶς ὅσες ἐγγραφὲς σχετίζονται μὲ τὴ συγγραφική του δραστηριότητα, οἱ ὁποῖες κατατάσσονται χρονολογικῶς μὲ κριτήριο τὴν πλέον πρόσφατη μελέτη του. Ἀκολουθοῦν στὴν ἴδια συνοχή, ἀλλὰ σὲ εὐδιάκριτη ὑποενότητα, κείμενα ποὺ ὁ ἴδιος ἔχει ἐπιμεληθεῖ ἢ μελέτες ποὺ ἀναφέρονται σὲ αὐτόν. Ἡ κατάταξη τῶν ἀποτελεσμάτων σὲ αὐτὴ τὴν ὑποενότητα γίνεται ἀλφαβητικῶς.

Γιὰ τὶς λέξεις – κλειδιά:

Πληκτρολογῆστε τὸν ὅρο ἢ τοὺς ὅρους ποὺ σᾶς ἐνδιαφέρουν μὲ ἕνα κενὸ ἀνάμεσά τους. Στὰ ἀποτελέσματα τῆς ἀναζήτησης ἐμφανίζονται καὶ ἐγγραφές, στὶς ὁποῖες οἱ ὅροι δὲν περιλαμβάνονται μόνον στοὺς τίτλους ἢ τοὺς ὑπότιτλους, ἀλλὰ ἐμπεριέχονται καὶ στὶς Σημειώσεις, τὶς Περιλήψεις, τὰ Σχόλια ἢ καὶ τὰ Περιεχόμενα. Ἡ ἀναζήτηση μὲ πεζὰ γράμματα ἐντοπίζει καὶ ὅρους μὲ κεφαλαῖα γράμματα καὶ τὸ ἀντίστροφο.

Ὑπόδειξη:

Τὰ ζητούμενα (φυσικὸ πρόσωπο, λέξη–κλειδὶ) εἶναι δυνατὸν νὰ πληκτρολογηθοῦν εἴτε στὸ πολυτονικὸ εἴτε στὸ μονοτονικὸ ὀρθογραφικὸ σύστημα καὶ θὰ πρέπει νὰ σημειώσουμε ὅτι ἡ ἀναζήτηση μὲ πεζὰ γράμματα ἐντοπίζει καὶ ὅρους μὲ κεφαλαῖα γράμματα καὶ ἀντιστρόφως.
Ἐπειδὴ στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα τὰ οὐσιαστικὰ (πχ. εὐδαιμονία, ἐλευθερία), τὰ ἐπίθετα (π.χ. ἀγαθός, σεμνός), καθὼς καὶ τὰ ὀνοματεπώνυμα (π.χ. Ἀνθρακίτης, Βούλγαρις, Ζερζούλης) κλίνονται καὶ στὴν ἠλεκτρονικὴ καταχώρηση τῶν τίτλων καὶ τῶν κειμένων εἶναι δυνατὸν νὰ συναντῶνται ὄχι μόνον στὴν ὀνομαστική, ἀλλὰ καὶ σὲ πλάγιες πτώσεις, δηλαδὴ στὴ γενική, τὴ δοτικὴ καὶ τὴν αἰτιατικὴ (πχ. εὐδαιμονίας, ἐλευθερίαν, ἀγαθοῦ, σεμνόν, Ἀνθρακίτην, Βουλγάρεως, Ζερζούλην), ἡ ἀναζήτηση θὰ εἶναι πληρέστερη, ἐὰν πληκτρολογηθεῖ τὸ πρῶτο σταθερὸ μέρος τῆς λέξης (χωρὶς τὴν κατάληξη). Ἐπὶ παραδείγματι, εὐδαιμον, ἐλευθερ, ἀγαθ, σεμν, Ἀνθρακίτ, Βούλγαρ, Ζερζούλ). Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τὰ πρόσωπα τοῦ ρήματος.
Ἡ δυνατότητα αὐτὴ προσφέρεται καὶ γιὰ τὰ ἄλλα ἐπίπεδα τῆς ἀναζήτησης.

2. Προχωρημένη Ἀναζήτηση:

Στὴν ἑνότητα αὐτὴ ὁ χρήστης ἔχει τὴ δυνατότητα:
α). Τῆς ἐξειδικευμένης προσπέλασης στὰ πεδία ποὺ σχετίζονται μὲ τὶς ἰδιότητες τῶν φυσικῶν προσώπων ὡς συγγραφέων, μεταφραστῶν, ἐπιμελητῶν, εἰκονογράφων, κλπ., καθὼς καὶ τῆς σχετικῆς μὲ τὴ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τους παλαιότερης καὶ πρόσφατης βιβλιογραφίας. Παρέχεται ἡ δυνατότητα ἀλφαβητικῆς κατάταξης τῶν ἀποτελεσμάτων μὲ βάση τὸ ἀρχικὸ γράμμα τοῦ ἐπωνύμου τοῦ συγγραφέα ἢ τοῦ βιβλίου-ἄρθρου, καθὼς καὶ ταξινόμησης μὲ χρονολογικὴ σειρά.
β). Τῆς εὕρεσης τῶν τίτλων ὅλων τῶν Περιοδικῶν, Ἐπετηρίδων, Πρακτικῶν Συνεδρίων καὶ Ἐφημερίδων ποὺ ἔχουν καταχωρηθεῖ στὴ Βάση δεδομένων καὶ μεταδεδομένων, καθὼς καὶ τῶν ἐπιμέρους ἄρθρων ποὺ ἔχουν ἀποδελτιωθεῖ ἀπὸ τὰ συγκεκριμένα τεκμήρια.
γ). Τῆς ἀναζήτησης στοιχείων ποὺ ἔχουν καταχωρηθεῖ σὲ Ἐργοβιογραφίες Στοχαστῶν. Πιὸ συγκεκριμένα, πληκτρολογῶντας μία λέξη-κλειδὶ καὶ ἐπιλέγοντας ἀπὸ τὸ μενοὺ Βιογραφία-Ἐργογραφία ἢ Φιλοσοφικὲς Ἀπόψεις ἀνακαλοῦνται οἱ ἐγγραφὲς ποὺ σχετίζονται μὲ τὴ συναφῆ τεκμηρίωση καὶ ἐμπεριέχουν τοὺς δοθέντες ὅρους. Ἐπίσης, στὸν «τόπο καταγωγῆς», «τόπο δράσης» καὶ «καθίδρυμα», ἐὰν πληκτρολογήσουμε τὴ λέξη «Ἰωάννινα» ἢ «Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων» («Λειψία», «Πανεπιστήμιο Λειψίας, κλπ.) θὰ ἔχουμε στὴ διάθεσή μας ὅσους κατάγονται ἀπό τὰ (ἢ δραστηριοποιήθηκαν πνευματικῶς στὰ) Ἰωάννινα ἢ δίδαξαν στὸ Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων, καθὼς καὶ στὶς ἀντίστοιχες πόλεις καὶ Ἀκαδημαϊκὰ Ἱδρύματα.
δ). Τοῦ ἐντοπισμοῦ ὅλων τῶν ἄρθρων ποὺ δημοσιεύθηκαν σὲ Περιοδικά, Ἐπετηρίδες, Πρακτικὰ Συνεδρίων, Συλλογικοὺς Τόμους καὶ Ἐφημερίδες, καὶ ἔχουν καταχωρηθεῖ στὴ Βάση δεδομένων καὶ μεταδεδομένων μὲ τὴν πληκτρολόγηση τοῦ ζητουμένου ὅρου.
ε). Τῆς γνώσης τῶν ἐκδόσεων ποὺ χρηματοδότησαν κατὰ τὴν Τουρκοκρατία διάφοροι Φαναριῶτες, ἔμποροι καὶ ἐθνικοὶ εὐεργέτες, καθὼς καὶ τῶν ὀνομάτων ὅσων γράφτηκαν ὡς συνδρομητὲς σὲ διάφορα βιβλία.
στ). Τῆς μελέτης τῶν Περιεχομένων, τῶν Σημειώσεων, τῶν Περιλήψεων καὶ τῶν Σχολίων Μονογραφιῶν, Ἄρθρων, Διδακτορικῶν Διατριβῶν καὶ Συλλογικῶν Τόμων.

3. Σύνθετη Ἀναζήτηση:

Στὴ Σύνθετη Ἀναζήτηση ἡ ἔρευνα ἐξειδικεύεται μὲ βάση τὶς 145 φιλοσοφικὲς θεματικὲς (π.χ. Descartes–Καρτεσιανισμός, Αἰσθητική, Βιβλιογραφίες (Συναγωγές), Γνωσιοεπιστήμη, Νεοελληνικὸς Ἀριστοτελισμός, Νεοελληνικὸς Διαφωτισμός, κλπ.), καὶ τὴ χρονολογικὴ κατάταξη τῶν συγγραφέων ἢ τῶν τεκμηρίων, ἔτσι ὥστε νὰ περιορισθεῖ τὸ εὗρος τῶν ἀποτελεσμάτων. Ἐπίσης ἀποσαφηνίζεται, μὲ τὶς προσφερόμενες ἐπιλογές, ἡ μορφὴ τοῦ τεκμηρίου καὶ ὁ χρήστης μπορεῖ νὰ ἑστιάσει, ἐπὶ παραδείγματι, τὸ ἐνδιαφέρον του μόνον στὶς Μεταφράσεις, τὶς Βιβλιοκρισίες ἢ σὲ ὅσες μελέτες σχετίζονται μὲ τὴν Ἠπειρωτικὴ Βιβλιογραφία.

V. ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Σὲ ἐπιμέρους ἑνότητες ἰχνογραφεῖται ἡ Ἱστορία τῆς Νεοελληνικῆς Φιλοσοφίας στὴ διαχρονία της (ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ 15ου αἰώνα ἕως σήμερα) καὶ παρουσιάζονται πτυχὲς τοῦ νεοελληνικοῦ στοχασμοῦ μὲ τὴ συναφῆ βιβλιογραφία. Ἐπιλέξαμε νὰ παρουσιάσουμε τὶς βασικὲς πτυχὲς τῆς Νεοελληνικῆς Φιλοσοφίας καὶ τοὺς σημαντικότερους Νεοέλληνες Φιλοσόφους σὲ ἕνα χρονολογικὸ διάγραμμα ἀνὰ αἰῶνες γιὰ λόγους καθαρὰ μεθοδολογικούς, διότι θεωροῦμε ὅτι μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ καθίσταται εὐκρινέστερη ἡ ἀνέλιξη τῆς νεοελληνικῆς φιλοσοφικῆς σκέψης. Ἡ ἐντὸς τοῦ χρονολογικοῦ αὐτοῦ πλαισίου συστηματικὴ πραγμάτευση τῶν φιλοσοφικῶν προβλημάτων προσφέρει ταυτοχρόνως τὴ δυνατότητα στοὺς ἐπισκέπτες τῆς Ἱστοσελίδας νὰ σχηματίσουν μία σαφῆ εἰκόνα τῶν πνευματικῶν δρώμενων τῆς ἐποχῆς καὶ τοῦ ἔργου τῶν στοχαστῶν ποὺ διεδραμάτισαν καθοριστικὸ ρόλο. Κάθε κείμενο φέρει τὴν ὑπογραφὴ τοῦ συντάκτη του.

Ἀξίζει νὰ σημειώσουμε στὸ σημεῖο αὐτὸ ὅτι ἡ πνευματικὴ κίνηση ποὺ συντελέσθηκε ἱστορικὰ (ἀπὸ τὸν 13ο αἰώνα ἕως σήμερα) στὴν Ἤπειρο, στὰ ὅρια τοῦ «τόπου» καὶ τῆς «κοινωνίας» ὅπου βρίσκεται τὸ Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων, ἀποτελεῖ διακριτὴ ἑνότητα στὴν Ἱστοσελίδα τοῦ Ἐργαστηρίου Ἐρευνῶν Νεοελληνικῆς Φιλοσοφίας. Θεωροῦμε ὅτι μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ δημιουργεῖται ἕνας δίαυλος ἐπικοινωνίας ἀνάμεσα στὸ Πανεπιστήμιο καὶ τὴν πόλη τῶν Ἰωαννίνων, ὅπου κατὰ τὴν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας λειτούργησαν Σχολὲς ὑψηλοῦ πνευματικοῦ ἐπιπέδου, δίδαξαν πνευματικὲς μορφὲς τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ [Βησσαρίων Μακρῆς, Γεώργιος Σουγδουρῆς, Μεθόδιος Ἀνθρακίτης, Μιχαὴλ Μῆτρος (Μελέτιος Γεωγράφος), Εὐγένιος Βούλγαρις, Μπαλάνος Βασιλόπουλος, Ἀθανάσιος Ψαλίδας, κλπ.], καλλιεργήθηκαν ἰδιαιτέρως ἡ φιλοσοφία καὶ ἡ ἐπιστημονικὴ σκέψη καὶ ἀναπτύχθηκε ἕνας γόνιμος διάλογος μὲ τὶς ἰδέες τοῦ Διαφωτισμοῦ καὶ τῆς Νεωτερικότητας.

Τὸ ἔργο ποὺ ὑλοποιήθηκε καλύπτει μὲ ὅρους ἐρευνητικῆς αὐτοδυναμίας καὶ ἐπιστημονικῆς αὐτοτέλειας ἕνα οὐσιῶδες κενό, ἀφοῦ ἀναδεικνύει καὶ προβάλλει στὴν ἑλληνικὴ καὶ τὴ διεθνῆ ἀκαδημαϊκὴ κοινότητα τὴ Νεοελληνικὴ Φιλοσοφία στὴ διαχρονία της, ἀποκαλύπτοντας μὲ ἔγκυρο τρόπο μία ἄγνωστη, σὲ μεγάλο βαθμό, πτυχὴ τῆς νεοελληνικῆς πνευματικῆς Ἱστορίας.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ. ΠΕΤΣΙΟΣ

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ